НИЗОМНОМАИ

фаъолияти илмии Донишгохи давлатии Хучанд

ба номи академик Б.Г.Гафуров

Дар Шурои Олимон аз санаи 6.05 1999с .

Карори N-10 тасдик карда шудааст.

I.  КОИДАХОИ УМУМИ

 1.1.Низомномаи мазкур  тартиби  барномарези, ташкил  ва  гузаронидани корхои илми-тадкикотии амали ва илми-конструктории фундаментали,чустучуи зинахои сектории ДДХ,муассисаву идорахо  ва  ташкилотхои  марбутаи онро, ки  макоми  шахсии  юридикиеро дошта, шомили мачмуъаи ягонаи таълими илми -истехсолии тобеъ ба Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон  мебошанд, дар шароити гузариш ба иктисоди бозоргони муайян менамояд.

  1.2.Вазифахои асосии  ДДХ  ба  номи   академик   Б.Г.Гафуров (минбаъд ДДХ) дар сохаи фаъолияти илми -тадкикоти ба карори зайл:

  -гузаронидани тадкикотхои илми ва тачрибави-конструкторие, ки ба  инкишофи илми пешрав мусоидат менамоянд;

  -гани гардонии раванди таълим бо натичахои тадкикотхои илмии  навтарин: ошносозии  амалии  донишчуен бо тарзи гузориш ва ташкили тадкикоти илми ва чалб намудани онхо ба ичрои корхои  илми-тадкикоти, тачрибави ва сохавию конструктори; 

-парвариши кормандони баландихтисос ва кадрхои илми педагогии оли тахассус дар мактабхои оли дар асоси  комебихои навтарини пешрафти илми-техники;

  -тадкик ва тахрези асосхои назарияви ва методологии ташаккул ва  инкишофи маълумоти оли:нируманд гардонидани макоми илм дар халли вазифахои таълиму тарбия, хифз ва истехкоми заминахои бунедие,ки ахамияти илмиро дар инкишофи маълумоти оли муайян менамояд;

-истифодаи самаранокии потенсиали илми-техники мактаби оли дар халли вазифахои якумдарачаи хочагии халк ва ба амал овардани дигаргунсозихои ичтимои-иктисоди;

-вусъат бахшидани хамкории илми-техникии байналмилали бо  муассисахои  таълими ва фирмахои мактабхои хоричи бо максади дохилшави ба системаи чахонии илму маориф ва коркарди якчояи маводи илми-техники;

-таъвил ва инкишоф асосхои молиявии тадкикот ва аз хисоби истифодаи маблагхои гайрибучави ва фаъолияти иннвеститсиони

1.3 Хангоми  ичрои корхои илми-тадкикоти фаъолияти ДДХ аз руи Конуни Чумхурии  Точикистон "Оид  ба  маориф", конунгузории  Чумхурии  Точикистон, актхои нормативии Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон, Дастурамали ДДХ, низомномаи мазкур идора карда мешавад. Сарвари кисмхои илми ва рохбари илмии мавзуъ нисбати риояи тартиботи давлати ва пули хангоми ичрои тадкикоти илми мувофики  меъерхои  чории конун чавобгар мебошанд.

1.4.Маблаггузории тадкикотии илмии мактаби оли ичро менамояд, аз  хисоби маблаги бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон, инчунин бучаи зинахои гуногуне, ки барои ба анчом расонидани тадкикотхои илмии  фундаментали  ва чустучуи чудо карда мешавад, хамчунин аз хисоби маблагхои гайрибучави, ки аз сарчашмахои мухталиф ба мактаби  оли  (муассисахои  илми) ворид мегардад, ба амал оварда мешавад.

1.5.Кафедрахо ва кисмхои илмии ДДХ тадкикоти илмиро дар асоси хамкори бо муасисахои илмии Академияи улуми Чумхурии Точикистон,  академияи илмхои сохави,  муассисахои илми ва корхонахои  хусусигаштаи  мухталиф дар  асоси  барномаи якчояи тадкикот ба амал меорад. Дар ин маврид онхо шаклхои гуногуни хамкори, ба  хусус, таъсиси  асотсиятсияхо,  иттифокхо, марказхои илми, илми- техники ва илми- таълими, институтхои илми-тадкикоти, ки дар тобеъияти чонибайн карор доранд, чомеъахои муваккатии  эчоди, паркхои  илми - технологи ва сафи иттиходияхои мухталифро истифода карда метавонанд.

1.6 ДДХ масъалахои марбут ба тасвиби шартнома,таъйиди ухдадорихо ва шартхои дигареро, ки мукобили конунгузории Чумхурии Точикистон ва Дастурамали ДДХ нест, мустакилона хал  менамояд.

II. МАБЛАГГУЗОРИИ ТАДКИКОТХОИ ИЛМИ АЗ ВОСИТАХОИ   БУЧАХОИ ЗИНАХОИ МУХТАЛИФ

 2.1 Сарчашмахои  бучавии  маблаггузории фаъолияти илми ба карори зер аст:-маблагхои бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон, ки барои ич  рои тадкикотхои  фундаменталию  чустчуи ва барномахои минтакави чудо карда шудаанд.

- маблагхои бучаи территорияви,  ки чун коида барои халли масъалахои минтакави  чудо карда шудаанд

2.2.Бучаи чумхурияви, ки Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон чудо намуда ба  маблаггузории корхои илми-тадкикоти равон кардааст ва он максадхои зеринро пайгири менамояд:

- ба амал чори гардонидани лоиахои байни макотиби  оли, илми-техники, ва байналхалки, ки Вазорати маорифи  Чумхурии  Точикистон  барои  халли масъалахои мубрами  илми-техники таъсис додааст ва ин лоиахо дар бораи ноил шудан ба натичахои пурсамар ва ба ракобат тобовари илми ба  инкишофи фаъолияти инноватсионии мактаби оли, мусоидат намуда, дар рохи татбики иттиолоти, ки мухити ягонаи ахборро ба амал меорад,  чори гардонидани технологияи компютери,таракиети системаи телекоммуникатсиони дар мактабхои оли заминаи муносиб фарохам месозад.

-халли муаммохои фундаментали  дар сохаи илмхои табии,чамъияти ва техники аз чониби олимони алохида ва  чомеъахои илми тибки  грандхо;

-ичрои барномахои  алохидаи минтакавии илми-техники, ки вазифахои ичтимои-иктисодии манотики гуногунро хал менамояд;

-ичрои тадкикоти фундаменталии  ташаббускорона,ки  барои  таъйиди дурнамои пансуишхои илми нигаронида шуда,мувофики накшаи мавзуъии мактаби оли гузашуда мувофики накшаи мавзуъии мактаби оли чараен мегирад.

2.3.Маблагхои бучаи  территорияви ба мактаби оли,чун коида,барои халли проблемахои ичтимои- иктисоди чудо карда мешавад.  Бо максади чалб намудани куввахои илми-техникии мактаби оли дар  халли  вазифахои  ичтимои-иктисодии минтака ва ба амал татбик намудани дастгирии молиявии давлатии  барномаи  илми-техники  Вазорати маорифи  Чумхурии Точикистон барои тадкикотхои илми мувофики тартиботи чори аз бучаи Чумхури маблаг чудо карда мешавад.

Вазорати маорифи  Чумхурии Точикистон метавонад барномахои алохида ва нисбатан калонхачми минтакавии илми-техникиро маблаггузори намояд.

2.4. Вазорати маорифи  Чумхурии Точикистон хукук дорад, ки маблаггузориеро, ки аз бучаи чумхуриявии Чумхурии  Точикистон  чудо  карда  мешавад, бахри  ташкили  вазифахои мухимтарини ДДХ, барои суръат афзудани тадкикотхо аз руи барномаи дорои ахамияти  давлати, ба  амал  овардани фаъолияти инноватсиони марказиятнок намояд.

2.5.Маблаггузории тадкикотии фундаментали аз  хисоби  маблаги  бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон дар асоси озмун ба амал оварда мешавад. Ташкилу шароити гузаронидани озмунхо аз чониби Вазорати  маорифи Чумхурии  Точикистон, дигар вазорату муассисахое, ки озмун эълон менамоянд,ба амал татбик мешавад.

Бахои озмуни  барномахое, ки аз чониби Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон эълон карда мешавад, аз чониби шурои коршиносон ба  амал  оварда мешавад, ки  барои чунин максад аз хисоби олимону мутахассисони намоени мактабхои оли, Академияи улуми  Чумхурии  Точикистон, Академияхои  сохави, ташкилотхои илми ва корхонахои саноати ташкил карда мешавад.

2.6.Маблаг аз  бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон дар сметаи мактаби оли  аз  руи хар мавзуъ алохида ба накша гирифта мешавад.  Арзиши сметавии хар як кори илми-тадкикоти дар асоси хисоби техники-иктисоди тибки хар моддаи харочот муайян карда мешавад.  Маблагхои пулии дар давраи чори (сол, семоха, мох) истифода шуда аз мактаби оли  бозпас, ситонида ва е ба хачми маблаггузории давраи оянда (дар давоми сол е соли оянда) гузаронида намешавад.

III. МАБЛАГГУЗОРИИ ТАДКИКОТИ ИЛМИ АЗ ХИСОБИ МАБЛАГХОИ ГАЙРИБУЧАВИ

 3.1.воситахои гайрибучавии маблаггузории фаъолияти  илми  ба  тарики зер аст:

- маблагхое, ки аз ташкилотхо, корхонахо ва муассисахо барои ичрои тадкикоти илми дар асоси шартномаи хочаги дохил мегарданд;

- маблагхои хоса, ки аз чониби хазинахову ташкилотхои илмии байналхалки  чудо карда мешаванд;

-маблагхои фондхои марказниятноки мактаби оли, ки аз  хисоби  маблаги кисмхо, корхонахо муассисахо  ва ташкилотхои марбутаи хайати он инчунин аз хисоби  намудхои  гуногуни  фаъолият; 

-икдоми  хайриявии  сарпарастон, сахмгузории ихтиерии  ашхоси  хукуки  ва  шахсони алохида, аз чумла хамкорони хоричи таъсис дода мешаванд;

-карзи банкхо  ва  соири карздихандагон;

-дигар сарчашмахои конуни.

3.2 ДДХ барои ичрои  тадкикоти  фундаментали, чустучуиву амали, корхои тачрибави-конструктори ва технологи бо фармоишгарон шартномахои хочаги ба тасвиб мерасонад.

3.3.Ба маводи  илми  - техники  корхои зерин дохил мешаванд, ки онхоаз чониби фармоянда кабул ва маблагашон пардохта шудаанд:

-корхои илми - тадкикоти, конструктори,технологи ва лоихави е даврахои алохидаи онхо;

-маводи камимтидод ва камвазне, ки дар базаи тачрибавии мактаби оли тайер карда шуда, ба бозори ватани ва хоричи бароварда шудааст;

-воситахои барномавии техникии хисоббарор;

-хизматгузории илми- истехсоли бо истифода аз дастгоххои илмии хозиразамон ва  тачхизоти технологи,хизмати технологии мухохобироти дар сохаи метрология,сертификатсия, дизайн, информатика;

-истифодаи  базаи автоматкунонидашудаи санодхо, банкхои технология, ва   дастурхо, фондхои   илми-методи, методикаи нав ва гайра;

- хизматгузории машварати ва  корхои экспертии дорои хусусияти илми, техники, иктисоди ваидорави  маркетинг, литзензия, патентхо, "ноу-хау" ва дигар объектхои моликияти интеллектуали;

-намудхои дигари  кору хидматгузори, ки дастурамали мактаби оли (ташкилоти илми) муайян намудааст.

  3.4.Шартномаи хочагиро аз номи мактаби оли (ташкилоти илми) ректор е ноиб-ректори кисми илми ба амал меорад.

  3.5.Шартнома бо фармоишгар хуччати асосии хукуки ва молияви хисоб мешавад, ки муносибати  ичрокунанда  ва фармоишгарро ба танзим оварда, чавобгарии иктисодии тарафайнро аз ухдадории кабулшуда ва ичрои онхо муайян месозад.

Маблаггузории тадкикотхои  фаннхои  амали,тачрибави-конструктори ва корхои технологи аз хисоби маблагхои  фармоишгар дар  асоси  шартномаи таъсиси (тахвили) маводи илми-техники ба амал оварда мешавад;

Арзиши маводи илми - техники мувофики ахдномаи тарафайн муайян  карда мешавад.

3.6.Дар мавриди  хоса  мувофики  ахдномаи тарафайн масъалахои химояи моликияти интеллектуали ва хукуки муаллифин,нашри маводе, ки аз руи натичаи тадкикот  тайер  карда  шудааст,тахвили тачхизоти хоса,аз чониби фармоишгар инчунин хукуки ичрокунанда  дар  азхуднамоии,кисми  маблаги арзи хангоми аз чониби фармоишгар ба бозори хоричи бароварда шудани маводи илми-техники ва е сарфа шудани маблагхои арзи аз хисоби ихтисори хариди яклухти воридоти ва дигар шартхои ичрои корхои тахкикоти тибки супоришоти техники дар шартнома инъикос мешаванд.

Хангоми дар раванди корхои илми-тадкикоти ба амал оварда шудани кашфиет е объекти техники, е технологияи ба ракобат тобовар  мактаби  оли (ташкилоти  илми)  ба  таваччух ба шароити хосаи шартномахо метавонад, хукуки мустакилонаи коркарди тичоратиро дар накши асосии фармоишгар генедошта бошад.  Фармоишгар ухдадор аст, ки сирри чунин корхоро нигох дошта,  оиди он ба шахси сеюм бидуни ризоияти кашшофаш маълумот  надихад.

3.7 Тадкикротхои  амали ва корхои конструктори-технологи,  чун коида бо хисоботи илми,лоиахо, махсулот, намунахои тачрибави, дастурхо, лоихахои ташкили,  дигар намудхои махсулоти илми техники, ки барои аз худ шудани истехсоли минбаъда дар саноат дар асоси трансферт, ахдномаи кооперативии мактаби оли ва корхона-фармоянда аз  амалигардии  лоиха  ва шартхои истифодаи натичахои бадастомада мутобики шартномахои литзензиони ва дигар ахдномахо ба анчом мерасад.

3.8 Ба ДДХ ворид гардидани маблагхо аз  руи  шартномахои  хочаги  аз фармоянда  ва харчи ба ичрои корхои дар шартнома пешбинишуда аз руи хисоби маблаги хосаи (гайрибучави ) мактаби оли ба накша  гирифта  мешавад.

3.9 Сарчашмаи маблаггузории фаъолияти илми метавонанд инхо  низ  бошанд;

- маблагхои Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон, ки ба ичрои амалхои зерин равона карда шудааст;

- карз ба ташкилотхои илми-тадкикоти ва мактабхои оли бо максади инкишофи базаи модди-техникии онхо;

- идрорпули ба онхое,  ки дар аспирантура,  докторантура ва коромузи мехонанд, инчунин ерии пули ба иштирокчиени чорабинихои илми;

  - ёрии модди дар таълиф ва хариди адабиёти илми ва мубодилаи  ахбор;

  - маблаггузори  ба  проблемахои байнисохавии илми-техники ва корхои алохида дар таъсиси технологияи нави илмталаб;

- дастгирии тадкикотхои мухими илми, ки аз чониби коллективи илми ва олимони алохида ба амлал расонида мешавад;

- мусоидат дар таъсиси инфраструктураи илми бахри инкишофи тадкикоти амали;

- маблагхои  фонди  хамкори дар инкишофи шаклхои хурди корхонахо дар доираи илми-техники, ки бахри амалхои зерин равона карда шудааст;

- дастгирии таъсис ва инкишофи инфраструктураи сохибкории инноватсионии хурд;

 - чалб намудани захирахои молияви бахри амали гардонидани барномахову лоихахо барои таъсиси маводи илмталаб;

- азхуднамоии технологияи нав ва " ноу-хау" бо истифода аз патент ва лисензия;

- чалб  намудани  корхонахои хурд бахри амали гардонидани талаботхои илми-техники ва фармоишоти давлати.

IV. ТАШКИЛУ БА НАКШАГИРИИ КОРХОИ ИЛМИ-ТАДКИКОТИ

 .1 ДДХ  фаъолияти илмии хешро аз хисоби маблаггузории бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон ва дигар маблагхои чалбшуда мутобики тартиботи тасдикшуда ва чоригаштаи илми ва барномаву шартномахои илми-техники ба накша гирифта, тадкикоти  ташаббуснокро мувофики накшахои мавзуъи ба амал меорад.

ДДХ мустакилона банакшагирии фаъолияти чори ва перспективии  илмиву инноватсиониро ба амал оварда, намудхои кор, шароити маблаггузори, хайати ичрокунандагонро муайян месозад.

4.2 Банакшагирии тадкикотхои илми дар мактаби оли ( ташкилотхои илми), чун коида, мувофики самтхои асосии илмии мактабхои илми (ташкилотхои илми) ба амал оварда мешавад.

4.3 Корхои  илми-тадкикоти,  ки аз чониби ташкилотхои илми давлатии мактаби оли ичро карда мешаванд, дар баланси мустакил карор дошта, макоми шахси юридикиро дорад ва дар накшаи мавзуъии мактаби оли ба кисмхои алохида чудо карда мешаванд.

4.4 Тадкикотхое, ки ба накшаи мавзуъии корхои илми-тадкикотии мактаби оли дохил карда шудааст, аз хисоби маблаги бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон ва аз руи фармоиши ягона-рухсатнома маблаггузори мешавад.

Фармоиши ягона-рухсатнома ухдадории тарафайни Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон ва ДДХ (ичрокунандаи кор )-ро  дар  маблаггузории  ва гузаронидани тадкикот устувор мегурдонад.

Накшаи мавзуъи кисми чудонашавандаи фармоиши ягона-рухсатнома  хисоб мешавад.

4.5 Мактаби  оли (ташкилотхои илми ) номгуи вохиди мавзуъхоро бодарназардошти мавзуъхои инноватсиони,  ки дар мактаби оли ичро  шуда,  аз манбахои гуногун маблаггузори мешавад, таъсис медихад.

Навъи номгу  аз чониби мактаби оли мустакилона интихоб карда мешавад.

4.6 Бо максади ташкили фаъолияти  самараноки  илми  ва  инноватсиони мактабхои  оли  (ташкилотхои илми ) корхои зеринро ба амал меоранд. - банакшагирии мавзуъи ва муайянсозии афзалият,дастгирии мактабхои илмиву семинархо,  фаъолияти пешкадами рекламиву таргиботи.

4.7 Бо максади чалбнамоии ахли илм дар идора ва координасияи илм дар мактаби  оли  метавонад  шурои илми-техники е дигар шурохоро (мутобики сохахои мактаби оли ) таъсис дихад.

Тартиби интихоби шуро,  муайян намудани хайати он ва вазифахояш  аз руи дастуруламали ДДХ муайян карда мешавад.

V. ИЧРОКУНАНДАГОНИ КОРХОИ ИЛМИ-ТАДКИКОТИ

 5.1 Корхои илми дар ДДХ аз чониби ашхоси зерин риоя мегарданд:

 - аз  тарафи хайати профессорону муаллимони мактаби оли мутобики накшаи инфироди хангоми вакти асосии кор :

 - аз чониби олимон, коркунони инженериву техники, мутахассисон ва кормандони ташкилотхои илмии мактаби оли дар вакти асоси:

 - аз тарафи донишчуен дар рафти ичрои лоихахои курсиву дипломи, дигар корхои тадкикотие, ки накшаи таълими пешбини намудааст, он дар махфили донишчуен, барои донишчуен отрядхои илми-истехсоли, марказхои эчодии илмиву техникии чавонони мактабхои оли ва  дигар  ташкилотхои  эчодиети илмии донишчуен,  инчунин дар кафедрахо муассисахои илми-тадкикоти дар вакти озод аз руи пардохти хакки хизмат:

 - аз  чониби  докторантхо,  аспирантхо-мухаккикони коромуз ва муаллимон-коромузони мактаби оли мувофики накшаи инфироди, инчунин дар вакти озод аз таълим (кор) дар кафедра,  муассисахои илми-тадкикоти,  ташкилотхои конструктори ва технологи аз руи пардохти маоши иловаги:

Барои ичрои  корхои  илмие,  ки аз хисоби маблаги бучаи чумхуриявии

Чумхурии Точикистон  ва шароити хочаги маблаггузори мешавад,  ба хусус дар шароити дар ду чой кор кардани хайати профессорону муаллимон, кормандони илми,  рохбарону дигар коркунони мактаби оли, инчунин корхонахо,  муассисахо ва ташкилотхо новобаста ба шакли моликият хангоми озод будан аз вакти асосии кор чалб карда мешаванд.

5.2 Ба  ректорони  мактабхои оли якчоя кардани вазифаашон бо вазифаи дигари рохбарикунанда ( ба чуз рохбари ба кори  илми  ва  илми-методи) дар дохили мактаби оли е берун аз он ичозат дода намешавад.

5.3 Хайати штатии профессорону муаллимон,  рохбарони кисми  илми  ва соири коркунони мактаби оли хини мавчудияти тахассусхои мувофик метавонад корро ба усули дар ду чой коркуни ичро намояд. Ишголи ду вазифаи рохбарикунанда дар як вакт ичозат дода мешавад.

Бидуни хисоби дар ду чой коркуни гузаронидани консултасияхо аз  руи пардохти музди соатбайъ дар хачми то 240соат дар  як  сол,  иловапулии ичрои  вазифахои (корхои) зиедати ва ба сомон расонидани корхои алохидаи мушаххас аз руи шартномаи пудрати.

Пардохти хакки мехнатии коркунон, ки ба ичрои корхои илми-тадкикоти шароити дар ду чой коркуни чалб карда шудаанд, бо тамоми иктидор мутобики  супориш  новобаста  аз вакти хозиршави ба Командировкаи хизмати, баландбардории ихтисос,  аз чумла коромузи,  дар рухсатии харсолаи чои асосии кор ва корношоямии муваккати берун аз кор амали гардонида мешавад.

5.4 ДДХ (ташкилотхои илми) дар доираи маблагхои  дар  ихтиердоштааш барои пардохти хакки мехнат мустакилона,  мувофики тартиби муайян шакл ва системаи пардохти хакки мехнат,  хачми иловапуливу бакияпули, мукофот ва дигар навъи пулдихии характери хавасмандкуни дошта, инчунин андозаи маоши вазифахои куллии категорияи кормандонро( бидуни  махдудияти хаддашон) на камтар аз хачми мукаррар кардаи конунгузории Чумхурии Точикистон муайян месозад.

5.5 Вазифахои илми, инженериву техники, маъмури, истехсолии ерирасон ва дигар ашхоси ташкилоти илмии мактаби оли мувофики  Конуни  Чумхурии Точикистон  "Оид  ба  маориф " ва конунгузории Чумхурии Точикистон дар бораи мехнат аз руи шартномаи мехнати (муохида) ишгол карда мешаванд.

Барои корманди  илмии мактаби оли кабл аз баста шудани муохида конкурси довталабон гузаронида мешавад.

Низомномаро оиди ишголи вазифахои илми бо дарназардошти гузаронидани конкурс Шурои олимони мактаби оли тасдик менамояд.

5.6 Дар холати дар мактаби оли таъсис кардани зинахои сохтори ва чори намудани вазифахое,  ки аз руи  накшахои  мувофик  пешбини  намудааст(сеткаи  ягонаи тарифи),андозаи маоши сохибвазифахои зинахои сохтории мазкур бевосита аз чониби мактаби оли бо дар назардошти  махсусияти фаъолияти онхо муайян карда мешавад.

5.7 Чалб намудани хайати рохбарикунанда ва  профессорону  муаллимон, кормандони  илми,  хайати  инженериву техники ва таълимиву ерирасон ба ичрои корхои илми-тадкикоти аз руи усули дар ду чой  коркуни,  инчунин докторантхо  дар  асоси шартномаи мехнатие ба амал оварда мешавад,  ки байни онхо ва ректор (ноиб-ректори кисми  илми),  директори  ташкилоти илми баста мешавад.

Шартномахои мехнати бахри ичрои корхо ба  таври  кулли  е  даврахои алохидаи он, супоришхои мушаххаси тадкикоти е характери истехсоли-техники дошта мутобики барномахо е накшаи календари кор баста мешавад. Дар шартнома хачми   кори  супоридашуда,мухлати  ба  амал  тадбикгардониии он,шакли хисобот,андоза ва тартиби пардохти хакки  мехнат  нишон  дода мешавад.

5.8.Пардохти хакки мехнати дар ду чой коркунандагон аз хисоби хайати рохбарикунанда, профессорону  муаллимон, кормандони  илми  ва доктарантхое, ки ба ичрои тадкикот чалб карда шудаанд,мувофики ичрои кор давра ба давра мутобики накшаи календарии кор ба амал оварда шуда,хангоми ичрои пеш аз мухлати он ва ривояи талаботи сатхи илми-техникии фармоянда оиди  сифати  кор  ба  ичрокунанда хачми пурраи маблаге,ки дар шартномаи мехнати муайян карда шудааст,дода мешавад.

5.9.Пардохти мехнати аспирантон, коромуз-мухакикон, муаллимон-коромузон, коркунони инжинери-техники, ашхосе  аз  хисоби  хизматчиени  таълимии ерирасон, мутахассисон, донишчуен  ва  кормандони  мактабхои оли, ки ба ичрои вазифахои мушахасс ва хизмати характери  истехсоли-техники  дошта чалб  гардидаанд,дар  асоси  рухсатнома ва хучатхо,ки ичрои кори мушахассро тасдик мекунад,хар мох гузаронида мешавад.

  5.10.Ба ичрокунандагон  аз хисобидокторантхо, аспирантхо, донишчуен ва коркунон хангоми ичрои корхо аз руи шартнома мутобики  тартиботи  чори рухсат дода мешавад,е баъди ичрои коре,ки аз хисоби рухсати ичро карда мешавад мутаносибан ба хачми вакти кори чубронпули.

Ба хамаи коркуноне,ки ба ичрои корхои илми-тадкикоти дар шароити дар ду чой коркуни чалб карда шудаанд,аз руи вазифаашон  отпуски  харсолаи музднок дода  мешавад,е  барои истифода намудани рухсаташон чубронпули дода мешавад.

5.11.Кормандони мактаби оли,ки дар кори ташкилоти характери илми-истехсоли  дошта  иштирок  менамоянд,метавонанд дастгоххои илми,  тачхизот,иншооти истехсолии мактаби олиро танхо бо ичозати ректор  истифода баранд.

5.12.Хисобот оиди  кори  илми-тадкикоти, методика,  барномахо, лоиахои конструкториву технологи,дигар маводе,ки моликияти интеллектуали  мактаби  оли ба шумор меравад ва онхо дар натичаи ичрои корхои пештар баичрорасидаи тадкикоти илми ба даст омадаанд,метавонанд ба дигар  истифодакунандаи  илми-техники  тибки тартиби муайанкардаи шартномаи тарафайн супорида шавад.

                 VI.АСОСХОИ ИКТИСОДИИ ФАЪОЛИЯТИ ИЛМИ.

   6.1.ДДХ мустакилона тартиби истифодаи хамаи маблагхои бучави ва гайрибучавии худро,ки бахри ба амал чори кардани фаъолияти илми бо назардошти муайян намудани хиссаи онхо,ки ба пардохти хакки мехнат  ва  хавасмандкунии  моддии  коркунон нигаронида шудааст, муайян намояд.

  6.2.Дар мактаби оли усуле (даромад), ки аз фаъолияти илми  ба  хайати он  дохилшаванда-УНПК  зинахо, корхонахои давлати, муассисаву ташкилотхо ба даст оварда мешавад,метавонад бахри  инкишофи  раванди  маълумот,аз чумла  бо рохи таъсиси фондхои мухталифи илми-техники ва тараккиети ичтимои,хавасмандкунии модди ба мисоли инхо аз нав ба кор андохта  шавад. (бо дарбаргирии маош).

Тартиби тахсил ва истифодаи даромади аз фаъолияти илми  дар  ихтиери мактаби оли бокимонда аз тарафи он мустакилона муайян карда шуда,  дар дастуруламали он дарч мегардад.

  6.3.Мактаби оли  ва ташкилотхои илми,  ки ба комплекси ягонаи таълими-илми-истехсоли дохил мешаванд аз имтиезхои андози конунгузории Чумхурии Точикистон мукаррар карда истифода мебаранд.

6.4.ДДХ (ташкилотхои чамъияти ) аз карзи бонкхо истифода  бурда  дар ичрои шартномаи карзхо ва риояи интизоми хисобу китоб чавобгар хастанд.

VII.ХАМКОРИИ БАЙНАЛХАЛКИИ ИЛМИ-ТЕХНИКИ ВА   ФАЪОЛИЯТИ  БЕРУНИИ ИКТИСОДИ.

 7.1.ДДХ хамкории илми-техникиро бо мактаби оли ва ташкилотхои мамлакатхои хоричи ба амал оварда,  мувофики конунгузории Чумхурии Точикистон ва  муохидаву шартномахои байналхалки фаъолияти берунии иктисодиро инкишоф медихад.

7.2.Хамкории илми-техникии байналхалки ва фаъолияти берунии иктисоди самтхо ва намудхои зерини корро дар бар мегирад;

-гузаронидани тадкикоти якчоя ва кор карда баромадани лоихахо;

-тахвил ва ба фуруш баровардани махорати илми-техникии хеш  дар  бозорхои хоричи дар асоси шартномаи беврсита е тавассути фирмахо;

-мутобики тартиби чори фурухтани литзензияхо, "ноу-хау" ва объектхои дигари моликияти интеллектуали;

-чалб намудани инвестисияхои хоричи ва  амали  гардонидани  лоихахои илми;

-гузоштани капитал ба фирмахои хоричи ва инноватсионии илми;

-мувофики тартиботи мукаррари хариди дастгоххои илмии нодир,  асбобу маводхо аз бозори хоричи;

-табодули тарафайн, тайернамои ва коромузии кадрхои илми;

-гузаронидани конфронсу семинархои байналхалки,вохурихои расми;

-нашри якчояи натичахои тадкикотхои ба амал овардашуда.

  7.3.Барои ба амал овардани фаъолияти иктисодии беруни, хифзи маблагхои пули ва амали гардонидани хамаи намудхои хисобу китоб,  амалиетхои карзиву ганчури мактаби оли (ташкилотхои илми ) дар  бонкхо  ва  дигар муассисахои кредити суратхисоби арзи вучуд дорад;

  7.4.Маблагхои арзие, ки мактаби оли аз фаъолияти иктисодии хоричи ба даст овардааст ба идораи оперативии он дохил шуда, такроран ситонидани он манъ аст.

VIII.ИРТИБОТ ВА ЯГОНАГИИ РАВАНДИ ТАЪЛИМУ ИЛМ.

   8.1.Фаъолияти илмии  мактаби оли кисми хатмии таркибии раванди тайер намудани мутахассисон ба шумор меравад;

  8.2. Ягонагии  раванди  таълимиву  илми ба роххои зерин таъмин карда мешавад:

-чалб намудани  донишчуен  дар корхои илми-тадкикоти ва лоихави-конструкторие, ки аз хисоби маблаги бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон, дар манбахои  бучавии ва гайрибучавии маблаггузории таъмин карда мешавад;

-дар заминаи кафедраву факултахои мактаби оли таъсис намудани  комплексхои таълимиву илми, ки максади он коркардабарои ва истифодаи комебихои навтарини илму техника аст;

-интегратсияи мактаби оли,  муассисахои академикии илмии сохави,  ки максади он аз баланд бардоштани сатхи тадкикотхои фундаменталиву амали ва истифодаи он дар раванди таълим иборат аст;

-дар зинахои  илми  ва  илми-истехсоли гузаронидани шаклхои гуногуни корхои фаъоли таълими:  лоихахои курсиву дипломи, тачрибахои таълимиву истехсоли, тайер намудани донишчуен ва  соири  шаклхои  таълими  эчоди омода намудани мутахассисон;

-компьютерикунонии раванди таълиму илм,  ташаккули мухити ягонаи мухобироти ва аз чониби донишчуен аз худ карда шудани  методу  воситахои замонавии ахбори;

-чалб намудани донишчуен ба кор дар паркхои илми-технологи  ва  сохторхои инноватсиони бо максади аз чониби онхо аз худ карда шудани тачрибаи сохибкории илми-техники ва бизнеси инноватсиони;

  8.3.ДДХ бо максади инкишоф,  хавасмандгардони ва дастгирии фаъолияти илмии донишчуен корхои зеринро анчом медихад:

-дар дохили  мактаби оли умури машгулияти донишчуенро дар доираи илми-техники таъсис медихад;

-конкурсхои дохилидонишгохи,  олимпиадахо  ва  конкурсхои корхои илми-тадкикотии донишчуен,  конкурсхои илмии  донишчуен  ва  семинархоро ташкил менамояд ва мегузаронад;

-дар асоси конкурс интихоби донишчуен ва олимони чавони нисбатан кобилиятнокро ба дарефти идрорпулии илмии давлати ба амал меорад;

-бо карори Шурои илми аз фонди мактаби оли ба донишчуене,  ки  худро дар корхои илми нишон додаанд, бо идрорпули таъмин   менамояд;

-интихоб ва  пешниходи  донишчуенро  барои  иштирок  дар  конкурсхои мавсими таълими дар сохаи илмхои гуманитари,  техники ва табии, ки Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон мегузаронад, ба амал меоранд;

-донишчуенро ба мавзуъ ватадкикоти аз чониби мактаби оли гузаронидашаванда огох менамояд;

IХ. КАЙД ВА ХИСОБУ КИТОБИ КОРХОИ ИЛМИ-ТАДКИКОТИ.

 9.1.Хамаи корхои илми-тадкикотии кушода дар макотиби  оли  суръатгиранда бояд  мутобики  такозои хуччатхои нормативи-техникии амалкунанда кайди давлати дошта бошанд.

Корхои алокаманд  ба хизмати тадкикоти илми ва илми-истехсоли набояд кайди давлати дошта бошанд.

9.2.Кайди давлати  ва хисоби корхои илми-тадкикоти,  тачрибави-конструктории кушоди ба анчом расида чунин корхоро амали мегардонад:

9.3.Мактаби оли (ташкилоти илми)

-ичрокунандаи корхои   илми-тадкикоти   ва    тачрибави-конструктори (КИТТК) ба  ВНТИЦ  варакаи кайди намунаи мукарраршударо на дертар аз 30 руз аз лахзаи огози маблаггузории кор мефиристад.

9.4.Мактаби оли (ташкилоти илми)

-ичрокунандаи КИТТК-и кайдшуда дар мухлати аз 30 руз аз лахзаи интихои кор  (давра) ва аз чониби фармоянда кабулгардии он ба ВНТИЦ варакаи ахбории  намунаи  мукарраршуда  ва  хисоботи  илми-техникиро  оиди КИТТК-и кабулгашта,  ки аз чониби ноиб-ректори кисми илми тасдик шудааст мефиристад.

Пешниходи хисобот  аз хусуси кори ба кайдгирифташуда хангоми аз маблаги бучаи чумхуричвии Чумхурии Точикистон маблаггузоршаванда хатмист. Дар ин маврид пешниходи хисобот агар тайер кардани он дар накшаи (барномаи) гузаронидани КИТТК пешбини шуда бошад,  оиди даврахои  кор  низ хатмист.

Бо ичро шудани КИТТК, ки аз хисоби сарчашмахои гайрибучави бо максади реклама  ва  пахнгардонии  маълумот аз хусуси чунин корхо дар ВНТИЦ якчоя бо варакаи ахбори тавсифи рекламаю техники е хисоботи  илми-техники оиди КИТТК пешниход карда мешавад.

Хангоми пешниходи хисобот оиди КИТТК аз чониби  мактаби  оли-ичрокунанда метавонад  шароити  пахнгардии ВНИТЦ мувофики конунгузории чории Чумхурии Точикистон муайян карда шавад.

9.5.Хисоботи охирин  рочеъ  ба  кори ичрошуда мутобики талаботи ГОСТ 7.32.91 ба низом оварда мешавад.

9.6.Хангоми гузаронидани  корхои тачрибави-конструктори ва технологи ба фармоянда хуччатхои кори,  намунахои тачриба, макетхо, регламентхои технологи дода мешаванд.

Натичахои ба даст омада аз руи зинахои баанчомрасида ва умуман  корхои илми-тадкикотие,  ки  аз хисоби маблаги бучаи чумхуриявии Чумхурии Точикистон ичро мешавад хатман бояд дар мачлисхои кафедрахо (шуъбахо, лабораторияхо) бо даъвати намояндагони ташкилоти болоие,  ки тахассусашон ба сохаи муассисаи илми наздик аст, дигар кафедрахои мактаби оли мухокима карда шаванд.

  Барои кабули натичахои тадкикотхои нисбатан мухим, ки аз хисоби маблаги бучаи чумхуриявии маблаггузори карда мешаванд,  инчунин метавонад комиссияи Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон таъсис дода шавад.

ДДХ ба Вазорати маорифи Чумхурии Точикистон аз хусуси кори илми-тадкикоти аз руи шакл ва дар мухлати мукараркардаи  Госкомстати  Чумхурии Точикистон хисоботи  солона пешниход менамояд.

  9.7.Натичахои фаъолияти илми-тадкикоти дар Шурои илмии  мактаби  оли хар сол мухокима карда мешавад.

  9.8.ДДХ ичрои саривакти ва эътимоднокии хисоботи  пешниходшавандаро аз хусуси  корхои илми-тадкикоти мутобики шакли мукараршуда таъмин менамояд.

***

 НИЗОМНОМАИ(ПОЛОЖЕНИЕ)

ДДХ ба номи академик Б.U. Uафуров

оиди баланд бардоштани ихтисоси илмb-педагогb

Дар Шурои олимони ДДХ ба номи академик Б.F.Fафуров

аз 6 майи соли 1999 тасдиr шудааст, протоколи № 10

Асос; «Вестник»-ВМ ЧТ, Душанбе –1996,

 китоби  Б.Д.Лебин, В.А. Рассудовский, Г.А. Цыпкин

«Научный работник» Наука- Ленинград-1982      

Дар Донишгохи давлатии Хучанд ба номи академик Б.F.Fафуров дар баробари вазифахое, ки дар «Дастурамал (Положение) оиди фаъолияти илмии ДДХ ба номи академик Б.Fафуров» (дар шурои олимон аз санаи 6.05.99, протоколи № 10 тасдик шудааст) зикр гардидааст, ПАРВАРИШ ВА БАЛАНД БАРДОШТАНИ ИХТИСОСИ КОРМАНДОНИ ИЛМИ-ПЕДАГОГB аз чумла вазифахои асоси ба хисоб меравад.

Донишгохи давлатии Хучанд ба номи акад. Б.Fафуров чунин ШАКЛХОИ парвариш ва баланд бардоштани ихтисоси кормандони илми-педагогиро ба рох мондааст;

1.  АСПИРАНТУРА

2.  КОРОМУЗ-МУАЛЛИМ,

3. Гузаронидани муаллимон ба вазифаи ХОДИМИ ИЛМИ барои ТАЪЛИФИ рисолаи доктори,

4. Пешниходи РУХСАТИ ЭЧОДИ барои навиштани асархои илми ва дифои рисолахо.

1.   АСПИРАНТУРА

Шуъбаи аспирантураи ДДХ ба номи академик Б. Гафуров дорои низомномаи худ мебошад, ки дар замима манзур мешавад.

 2.  КОРОМУЗ-МУАЛЛИМ

Аз сабаби он, ки Донишгохро дар як сол  ба хисоби миена 1300 нафар донишчуён хатм менамоянд ва аз ин микдор наздик 3 % хатмкунандагон ба фаъолияти педагоги дар худи Донишгох шуруъ менамоянд, ба вазифаи коромуз – омузгор гузаронидани муаллимон ба максади баланд бардоштани ихтисоси илми – педагогии онхо чори карда шудааст.

Ба ин вазифа ашхоси то 35 сола дар мухлати 1 сол кабул карда мешавад.

Хуччатхои марбут ба фаъолияти коромузи:; ИКТИБОС  аз карори чаласаи кафедра ва тасдики он дар шурои илмии факулта, ариза, варакаи шахси, тавсифнома, шаходатнома оиди хатми мактаби олb rарори Шeрои олимон ва фармони ректори Донишгох.

Муаллимони чавон ва хатмкунандагони Донишгох бо пешни[оди мудири кафедра ва макомоти дахлдор, дигар мактабхои олb бо гузаронидани сe[бат аз руи ихтисос ба ин вазифа rабул карда мешаванд.

Коромуз-муаллим та[ти назорати мудири кафедра, рохбари илмb ва аз рeи наrшаи инфиродb, ки он чуrуромузии ихтисос, назарияхои педагогию психологb, тайёр намудани лексияхои намунавb, ташкили семинар[ою машuулият[ои лабораторb бо истифодаи мавод[ои техникb ва практика[ои педагогиро дар бар мегирад ба ро[ монда мешавад.

Коромуз-муаллим хамаи хукукхои омузгориро истифода мебарад. Мe[лати коромузb дар дафтарчаи мехнатb rайд карда мешавад. Пас аз инти[ои ваrти чудо шуда  коромуз-муаллим аз тарафи комиссия аттестасия карда шуда ва барои фаъолияти педагогb тавсия дода мешавад.

Коромуз-муаллиме, ки аз аттестасия нагузаштааст, ба кори амали тавсия дода шуда ба мактабхои олии дигар барои коромузи сафарбар карда мешавад ва дар дафтарчаи мехнати кайди «Бо сабаби ба охир расидани мухлати коромузи озод карда шуд» акс дода мешавад.

(китоби Б.Д.Лебин, В.А. Рассудовский, Г.А. Цыпкин «Научный работник» Наука- Ленинград-1982 ) 

3. ГУЗАРОНИДАНИ МУАЛЛИМОН БА ВАЗИФАИ ХОДИМИ ИЛМB БАРОИ ТАЪЛИФИ РИСОЛАИ ДОКТОРB,

    Номзади фанхое, ки ба натичахои мухими илми сохиб шудаанд ва он барои сохахои хочагии халк ахамияти калон дорад, е арзиши мухими  назариявию илмии актуалиро дорост ва накшаи рисола дар Шурои илмии факулта тасдик шудаасту кобили дастгирист, бо карори шурои олимони Донишгох ба вазифаи ходими илми ба мухлати то 2 сол барои таълифи рисолаи доктори гузаронида мешавад;

- ба вазифаи ХОДИМИ КАЛОНИ ИЛМИ - номзади фан, досент ва е профессор,

-          ба вазифаи ХОДИМИ ХУРДИ ИЛМИ - номзади фан, ки унвони илми  надорад.

1.       Эзох; Хуччатхои дахлдор; ИКТИБОС  аз карори чаласаи кафедра ва тасдики он дар шурои илмии факулта, ариза (бо нишондоди мухлати зарурии адои вазифа), варакаи шахси, тавсифнома, шаходатномаи хатми мактаби оли, накшаи рисолаи доктори ва чадвали таквими, руихати корхои илми-тадкикотии ичрошуда, натичахо ва тадбики он=карори Шурои олимон ва фармони ректори Донишгох.

 (Брошюраи «Вестник»-ВМ ЧТ-Душанбе-1996-намуна бо иловахо)

4. ПЕШНИХОДИ РУХСАТИИ ЭЧОДИ БАРОИ НАВИШТАНИ АСАРХОИ ИЛМИ ВА ДИФОИ РИСОЛАХО

Ба унвончуени дарачаи илми, ки фаъолияти педагогии хешро бо кори илми-тадкикоти вобаста менамоянд бо пешниходи чунин хуччатхо ;

ИКТИБОС  аз карори чаласаи кафедра, тасдикаш дар шурои илмии факулта, ариза (бо нишондоди мухлати зарурии адои вазифа), накшаи рисолаи илми ва чадвали таквими, руихати корхои илми-тадкикоти карори Шурои олимон ва фармони ректори Донишгох

дар мухлати зайл РУХСАТИ ЭЧОДИ дода мешавад:

-          Барои ба итмом расонидани рисолаи номзади е навиштани дастури методи, китоби дарси –то 3 мох,

-          Барои ба итмом расонидани рисолаи доктори е навиштани монография –то 6 мох,

Эзох; Ба шахсоне, ки курси умумии омузишро дар аспирантура ва е дар докторантура хатм намудаанд, рухсатии эчоди дода намешавад.

Соатхои сарбории ашхосе, ки ба рухсати эчоди баромадаанд, ихтисор карда шуда, ба сарбории аъзоени кафедра бидуни пардохти музди кори илова карда мешавад.

(Брошюраи «Вестник»-ВМ ЧТ-Душанбе-1996-намуна бо иловахо)

КИСМИ ИЛМИИ ДДХ БА НОМИ АКАДЕМИК Б. U.UАФУРОВ